Projektowanie schodów – najważniejsze informacje oraz inspiracje

W tym artykule dowiesz się wszystkiego co najważniejsze w kwestii projektowania schodów. Wymienię rodzaje ich parametry oraz podzielę się realizacjami polecanej pracowni Schodziarnia.

  Parametry schodów

Geometria schodów oparta jest na stylu. W zależności od wybranego przez nas sposobu pracy możemy zmodyfikować jeden z istniejących domyślnych stylów lub utworzyć nowy. W tym celu w oknie dialogowym stylu określamy kąt nachylenia biegu schodów i ich konstrukcję (czy będą monolityczne czy policzkowe), ustalamy ilość, położenie i wymiary policzków bądź grubość płyty schodów monolitycznych. Ponadto ustalamy budowę stopnia – podajemy grubości stopnicy, podnóżka oraz noska. Na koniec wprowadzamy grubość spocznika i ewentualnie jego odsunięcie od biegu schodów. W ten sposób jesteśmy w stanie osiągnąć bardzo zróżnicowane konstrukcje schodów – od monolitycznych, poprzez ażurowe aż do ramp podjazdowych. W stylu schodów określamy również sposób ich wyświetlania we wszystkich widokach i skalach. Dla przykładu możemy ustalić wysokość płaszczyzny cięcia, wygląd linii schodów, strzałki i znaku przerwania dla reprezentacji na rzucie w skali 1:50.

Rodzaje schodów w zależności od kształtu rzutu i liczby biegów: a) jednobiegowe jednokierunkowe, b) dwubiegowe jednokierunkowe, c) trójbiegowe jednokierunkowe, d) zespolone dwustronne, e) jednobiegowe łamane, f) dwubiegowe łamane, g) trójbiegowe łamane, h) czterobiegowe łamane, i) zespolone łamane, j) jednobiegowe powrotne (ze stopniami zabiegowymi), k) dwubiegowe powrotne, 1) trójbiegowe powrotne, ł) zespolone powrotne, m) rozdzielone, n) jednobiegowe wachlarzowe, o) dwubiegowe wachlarzowe, p) kręte z rdzeniem, r) kręte bez rdzenia

Elementy klatki schodowej pod względem kształtu i układów biegów (schodów) dzielimy na:
* jednobiegowe proste 
* dwubiegowe jednokierunkowe
* dwubiegowe łamane 
* dwubiegowe zwykłe 
* dwubiegowe usytuowane
* trójbiegowe
* wachlarzowe 
* zabiegowe 
* kręte 

Podział ze względu na rodzaj użytego materiału: 
* żelbetowe
* kamienne
* drewniane 
* ceramiczne 
* stalowe

Podział w ze względu odporności na działanie
* ogniotrwałe 
* nie ogniotrwałe 

Wymagania dotyczące przy projektowaniu schodów :

– wymiary stopni 2h+S=60 do 65 h – wysokości stopnia, 
S – szerokość stopnia [cm] 
Wysokości stopni nie powinna przekraczać:
* 20 cm w piwnicach, poddaszach 
* 19 cm w budynkach jednorodzinnych. i zagrodowych , mieszkaniach dwupoziomych, garażach 

* 17,5 cm w budynkach, wielorodzinnych, budynkach produkcyjnych 
* 15 cm w przedszkolach, żłobkach , przychodniach, szpitalach 
* 14 stopni w przychodniach, szpitalach 
* 17 stopni w pozostałych budynkach. 

Nachylenie biegów:

PODZIAŁ SCHODÓW ZE WZGLĘDU NA NACHYLENIE

Stosunek wysokości do szerokości stopnia w stosunku do poziomu. Może wynosić 18° do 32° w schodach strychowych , piwnicznych i przemysłowych nawet 45° Najbardziej strome schody so drabinaste 60° do 65° i drabiny do 75° Szerokości biegów i spoczników.

Mierzy się ją:
* między wewnętrznymi krawędziami poręczy a przy balustradzie jednostronnej 
* między wewnętrzną. krawędzią a wysokością

Oświetlenie schodów

Schody mogą być oświetlone za pomocą okien umieszczonych w ścianie zewn. albo za pomocą świetlika dachowego, do piwnicy nie jest wymagane oświetlenie światłem dziennym. Ciekawymi aranżacjami są natomiast umiejscowione listwy LED które nadają wnętrzu wyrazu a schodom niepowtarzalnego dramatyzmu.

zdjęcia: @schodziarnia https://www.facebook.com/pracownia.schodow

Pochylenie 
stosuje się przede wszystkim dla osób niepełnosprawnych poruszających się na wózkach., dla ruchu pieszego w żłobkach i przedszkolach, oraz dla samochodów w garażach.

Nawierzchnia pochylni
powinna być szorstka , karbowana płaszczyzny ruchu dla osób niepełnosprawnych. powinna być min. 1,20 m, krawężniki min 0,07 m i obustronne poręcze.

Balustrady i poręcze

Schody o wys. Przekraczającej 0,5m powinny mieć balustrady lub inne zabezpieczenie od strony otwartej. Schody w budynkach użyteczności publicznej powinny mieć balustrady lub poręcze przyścienne.

zdjęcia & realizacja: @schodziarnia https://www.facebook.com/pracownia.schodow

Rodzaje konstrukcji schodów 

Podstawowymi elementami nośnymi w konstrukcji schodów są belki lub płyty, które mogą opierać się na ścianach albo na słupach.

Rozróżnia się schody:

Schody jedno belkowe

(mogą być wykonywane z drewna ,metalu, kamienia, i żelbetu ) dzieli się na: 

• wspornikowe w których każdy stopień jest niezależną belką utwierdzoną w ścianie nośnej. Schody wspornikowe mogą być wykonane jako wylewane biegi wspornikowe lub montowane z gotowych stopni prefabrykowanych. W pierwszym przypadku bieg złożony ze stopni i cienkiej płyty dolnej utwierdzony jest jednym końcem w murze lub specjalnej belce. W ścianie klatki schodowej musi być pozostawiona lub wykonana bruzda o głębokości 25 cm lda umocowania biegu lub stopni. Schody wspornikowe są lekkie, biegi spodu nie mają występów w postaci belek policzkowych, które w innych rodzajach schodów psują wygląd klatki schodowej. Poza tym są one oszczędniejsze od innych typów z powodu mniejszego zużycia betonu. Jednakże kłopotliwe i pracochłonne jest wykuwanie w ścianie bruzd dla wpuszczenia i zamocowania biegów lub stopni. Duża pracochłonność, trudność należytego osadzenia w murze i wypoziomowania stopni są obecnie przyczyną rzadkiego ich stosowania.

Schody z biegami wspornikowymi: a) przekrój podłużny biegu, b) przekrój poprzeczny z zamocowaniem w ścianie murowanej, c)przekrój poprzeczny z zamocowaniem w belce żelbetowej

• dwuwspornikowe w których stopnie każdego biegu opierają się na belce umieszczonej pod nimi w środku rozpiętości zwanej belko policzkową

Jednoprzęsłowe (wolno podparte lub zamocowane) oparte na ścianach na ścianie i belce policzkowej lub dwóch belkach policzkowych 

Schody płytowe 

Wykonuje się z żelbetu mogą być monolityczne lub prefabrykowane Składają się z płyty biegowej i płyty spocznikowej gdzie bieg może być : 
* płytą wspornikową (osadzona w ścianie nośnej) – 
* płyto wolno podparto (na płytach spocznikowych) 
* połączony w jednolity element z płytami spocznikowymi. 

Schody belkowo-płytowe

(z płyt i belek -Febra ) najczęściej połączonych w jeden monolit. Rozróżnia się schody z belkami spocznikowymi oraz belkami spocznikowymi i policzkowymi. 

Schody żelbetowe

monolityczne najczęściej wykonuje się: 
* z biegami wspornikowymi. Składają się z płyt biegowych utwierdzonych jednostronnie w ścianie nośnej i spoczników oddzielonych szczeliną dylatacyjną 
* z belkami policzkowymi. Płyty biegowe są oparte dwoma końcami na belkach policzkowych albo jednym końcem na murze a drugim na belce policzkowej 
* z belkami spocznikowymi. Głównymi elementami nośnymi tych schodów są belki na których opierają się płyty biegowe i spocznikowe. Schody te mogą być stosowane budynkach o konstrukcji szkieletowej.

Żelbet jest najlepszym materiałem na schody. Jest to materiał trwały, stosunkowo tani, odporny na ogień, pozwala formować schody o dowolnych formatach architektonicznych, przy zastosowaniu odpowiedniego deskowania. Poza tym umożliwia różny sposób wykończenia powierzchni schodów od najtańszego do najbardziej luksusowego. Wymienione zalety sprawiły, że w budynkach ognioodpornych stosuje się prawie wyłącznie schody żelbetowe. Z żelbetu są konstruowane schody wylewane, stosowane do dziś w budynkach wznoszonych metodami tradycyjnymi, a w budownictwie uprzemysłowionym – schody z elementów prefabrykowanych.

Schody policzkowe

Schody policzkowe mogą być stosowane zarówno na zewnątrz, jak i wewnątrz budynków. Schody zewnętrzne w zależności od liczby stopni betonujemy na podsypce ze żwiru lub piasku i końcami opieramy na wspornikach wypuszczonych do muru lub opieramy na specjalnym fundamencie. Schody wewnętrze opiera się dwustronnie na murach lub policzkach.

Schody z biegami opartymi na policzkach lub ścianach; a) stopień oparty na ścianie i belce policzkowej, b) stopień oparty na dwóch belkach policzkowych, c) stopień oparty na jednym policzku w środku szerokości biegu, d) przekrój pionowy podłużny biegu

Policzkami lub belkami policzkowymi nazywamy belki biegnące wzdłuż biegów. Przejmują one ciężar biegów i przekazują go na belki spocznikowe. Belka policzkowa może być jedna i wówczas stopnie pracują jako belki dwuwspornikowe. Przy dwóch belkach policzkowych stopnie opierają się na dwóch policzkach i pracują tak jak belki jednoprzęsłowe z częściowym zamocowaniem w policzkach. Biegi oparte na policzkach lub ścianach mają tę zaletę w porównaniu z biegami wspornikowymi, że mogą być szersze i nie wymagają głębokiego utwardzenia w murze, które może komplikować wykonanie kanałów. Wadą biegów opartych na policzkach jest nieładny wygląd wystających od dołu policzków.

Schody płytowe

Elementem nośnym jest tutaj pochyła płyta oparta na belkach spocznikowych, które wpuszczane są w ściany klatki schodowej. belka spocznikowa jest również podporą dla płyty spocznikowej.

Schody z biegami o konstrukcji płytowej

W przypadku, gdy nie można oprzeć belek spocznikowych na podłużnych ścianach klatki schodowej, stosujemy płytę ciągłą dwukrotnie łamaną o rozpiętości w rzucie równej długości klatki schodowej. Grubość płyty łamanej musi być tutaj większa (14-16 cm) niż w przypadku płyty biegu opierającego się na belkach spocznikowych (10-12 cm). Konstrukcja płytowa schodów betonowanych na miejscu wbudowana jest przeważnie korzystniejsza od konstrukcji wspornikowej czy policzkowej, bo nie ma wystających belek policzkowych, biegi mogą mieć nieograniczoną szerokość i nie ma potrzeby pozostawiana bruzdy w murze.

Schody Prefabrykowane

Drobnowymiarowe; w budy. o ścianach wykonywanych z drobnych elementów stosuje się schody z prefabrykowanych stopni wspornikowych produkuje się trzy rodzaje stopni wspornikowych : 

* stopnie do układania na sucho
* stopnie do układania na zaprawie 
* stopnie do układania na zaprawie lub na sucho

Płyty spocznikowe wykonuje się jako wspornikowe – osadzone w poprzecznych ścianach klatki schodowej lub jako wolno podparte – osadzone w ścianach podłużnych. 
Wielkowymiarowe w budownictwie wielokondygnacyjnych o konstrukcji monolitycznej, szkieletowej lub z prefabrykatów wielkowymiarowych stosuje się schody zunifikowane z elementów wielkowymiarowych. Schody. te składają się z płyt biegowych, płyt spocznikowych piętrowych. Prefabrykaty klatek schodowych wykonuje się z betonu klasy B20 przy użyciu stali – na zbrojenie. które wykonane jest w formie siatek zgrzewanych.

Bieg schodów ze stopni prefabrykowanych ze stopniami wspornikowymi a) przekrój podłużny biegu, b) schemat zbrojenia stopnia

Schody drewniane

Schody drewniane mają zastosowanie w budynkach gospodarczych i domach jednopiętrowych. Wykonuje się je najczęściej z drewna sosnowego, chociaż lepsze, lecz znacznie droższe jest drewno dębowe. Drewno dębowe jest bardziej odporne na ścieranie, co dla schodów ma duże znaczenie, gdyż zwiększa ich trwałość. Nie należy stosować na schody drewna świerkowego i jodłowego, które jest jeszcze bardziej ścieralne niż drewno sosnowe. Drewno na schody powinno być suche. Drewno mokre parzy się i pęka. Wszystkie odmiany schodów drewnianych zaliczony do policzkowych, bo każdy bieg ma belki policzkowe opierające się na belkach spocznikowych.

Zdjęcia & realizacja: @schodziarnia https://www.facebook.com/pracownia.schodow

Montaż schodów 

Płyty spocznikowe kanałowe, płyty pełne podnosi się żurawiem. W płytach spoczników piętrowych i międzypiętrowych przewidziano otwory do przeprowadzenia instalacji sanitarnych i elektrycznych. Po zamontowaniu schodów wypełnia się lastrykiem które powinno mieć barwę i uziarnienie takie samo jak ułożone w zakładzie prefabrykacji na biegach i spocznikach, po stwardnieniu trzeba dobrze wyszlifować. 

ZDJĘCIA: @SCHODZIARNIA https://www.facebook.com/pracownia.schodow

Spoczniki 

Płyty spoczników międzypiętrowych dostosowane do budownictwa wielkopłytowego mają grubość 18 cm. Wymiary dostosowane są do wymiarów zunifikowanych klatek schodowych. Długość płyty spocznikowej powinna być min 2 cm mniejsza od szerokości klatki schodowej w świetle ścian ponieważ powinien być między ścianami 1-centymetrowy luz płyty spoczników piętrowych (płyty podestowe) Produkuje się jako pełne grubości 18 cm z 2 -centymetrową warstwo lastryka długość płyt jest o 4 cm mniejsza od wymiaru poprzecznego klatki schodowej szerokość jest dostosowana do całkowitej długości klatki schodowej.

żródła informacji: W.Mrozek „Podstawy budownictwa i konstrukcji budowlanych”, Neufert „Podręcznik projektowania architektoniczno-budowlanego”

Reklama